پلاستیک قاتل طبیعت
بسم الله الرحمن الرحیم
عنوان: پلاستیک، قاتل طبیعت
سر فصل ها:
- کاربردهای پلاستیک
- تجزیه پلاستیک
- حقایق تلخ و شیرین درباره پلاستیک
- آسیب شناسی برای انسان، جانداران و محیط زیست
- فعالیت ها و طرح های دولتی و قانونی برای کاهش زباله های پلاستیکی
- دستگاه پلاستیک اسکن
- پلیمرهای گیاهی جایگزین پلاستیک
- راهکار هایی برای مردم در جهت کاهش زباله های پلاستیکی
پلاستیک چه کاربردهایی دارد؟
علت فراوانی پلاستیک دوام، وزن سبک، هزینه کم تولید و قابلیت انعطاف آن است.
کاربری های پلاستیک:
بسته بندی خوراک و کالاهای رفاهی، ظروف انبار و حمل، ظروف عذا، زیرساخت های سیستم های تامین آب و برق و گاز، عایقکاری و پروفیل پنجره، خودروسازی و هواپیماسازی، محصولات بهداشتی و یکبار مصرف و ... .
ماده اصلی سازنده پلاستیک نفت و گاز طبیعی است.
در حالیکه پلاستیک دارای کاربرد های باارزش هم می باشد اما ما بیش از حد وابسته به پلاستیک تک کاربره یا یکبار مصرف شده ایم و این امر موجب عواقب شدید محیط زیستی و افزایش مضرات پلاستیک نسبت به فواید آن شده است.
تجزیه پلاستیک ها:
یک کیسه پلاستیکی در طبیعت بین 100 تا 1000 سال زمان نیاز دارد تا تجزیه شود.
پلاستیک می تواند تا 1000 سال قبل از اینکه به طور کامل تجزیه شود، در چرخه طبیعت ادامه یابد.
تجزیه پلاستیک ها در خاک توسط میکروبها: محققان سوئیس دریافته اند میکروبهای ساکن در خاک قادرند یکی از انواع پلاستیک جایگزین موسوم به PBAT را تجزیه کنند.
PBAT بعنوان یک ماده زیست تخریب پذیر برای تولید کمپوست شناخته شده بود. محققان این ماده را با مقدار خاصی از ایزوتوپ کربن 13 ترکیب کردند تا بتوانند تجزیه شدن کربن را در فرآیند های مختلف تجزیه آن در محیط زیست ردگیری کنند و در نمونه های خاک توانستند آثار تبدیل کربن پلیمر را به توده های زیستی و انرژی و البته محصول جانبی CO2 ردگیری کنند.
حقایق تلخ و شیرین درباره پلاستیک:
- طبق گزارش اخیر روزنامه شرق، ایران یکی از 5 کشور نخست دنیا در زمینه مصرف پلاستیک است و هر شهروند تهرانی بطور متوسط روزانه سه نایلون پلاستیکی را وارد چرخه محیط زیست می کند.
- حدود 4 درصد از تولید نفت جهان صرف تولید مواد پلاستیکی می شود.
- در سال 2014، انجمن فرآوری پلاستیک اروپا (PlasticsEurope) حجم جهانی تولید پلاستیک را 311 میلیون تن اعلام کرد.
- در سراسر جهان در هر دقیقه 1 میلیون بطری پلاستیکی آشامیدنی خریداری میشود.
- هر سال 13 میلیون تن پلاستیک در اقیانوسهای ما نشست می کند، بطوری که حیات وحش آبی و مرجانهای دریایی را بشدت مورد تهدید قرار می دهند.
- به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، رضا ارشدی کارشناس ارشد پتروشیمی گفت: پلاستیک صد در صد آلوده و سرطان زا بوده و با روند افزایش این محصول ایران حدود 10 تا 20 سال آینده با فاجعه ای روبرو خواهد شد که جز آلودگی چیزی نخواهد داشت.
- در سراسر جهان 73 درصد از سواحل، انباشته از پلاستیک است و اکثر این پلاستیک ها بطری، ظروف غذا، جعبه های سیگارو کیسه های پلاستیکی هستند.
- هر دقیقه حدود 1 میلیون پلاستیک به فروش می رسد. یعنی اگر شما حتی یک وسیله یا کیسه پلاستیکی کمتر خریداری کنید، به مقدار زیادی از میزان تولید و فروش این ماده ی خطرناک کاسته خواهد شد.
- در حال حاضر 40 درصد از پلاستیک ها یکبار مصرف اند. و انسان بدون هیچ تاملی چیزی را تولید و خریداری میکند که بلافاصله به زباله تبدیل خواهد شد.
آسیب شناسی پلاستیک از نظر تاثیر روی انسان، حیوان و محیط زیست:
بسیاری از پلاستیک ها قبل از تبدیل، با مواد افزودنی ترکیب می شوند و سپس بعنوان ظروف نگهداری و توزیع غذا مصرف می شوند که این امر اثرات منفی این ظروف را دو چندان می کند.
تاثیر روی انسان و محیط زیست:
پلاستیک بسیار دیر تجزیه و تخریب می شود و مدت زمان زیادی نیاز دارد تا از چرخه طبیعت حذف شود.
پلاستیک بر رشد محصولات کشاورزی موثر است و مانع روند فتوسنتز می شود.
امروزه آلودگی پلاستیک پر خطر ترین مشکل آبها و اقیانوس هاست و زندگی جانداران آبی را به شدت مورد تهدید قرار می دهد.
پلاستیک می تواند بعنوان یک آهنربا برای سایر آلاینده ها از جمله دیوکسین ها، فلزات و آفت کش ها عمل کند.
بسیاری از اقلام خانوار یا بخشی از آن کاملا از پلاستیک ساخته شده است ک اکثرا این پلاستیک ها در آخر راه خود را به رودخانه ها، کانالهای آب و اقیانوسها می رسانند. این آلودگی تاثیر شدیدی بر زندگی دریایی و سلامتی انسان دارد.
پلاستیک ها حاوی مواد شیمیایی هستند که اثرات مضری روی سلامتی انسانها میگذارند و باعث ایجاد سرطان، نقص های زاد و ولد، اختلال در ایمنی و سایر مشکلات می شوند.
تاثیر روی جانوران:
حبس و به دام افتادن حیوانات در زباله های پلاستیکی که باعث مرگ و یا نقص عضو آنها می شود و یک علت مرگ و میر قابل توجهی از پستانداران دریایی، لاکپشت ها و پرندگان است.
مصرف پلاستیک توسط حیوانات بعنوان غذا و تاثیر روی زنجیره غذایی دریایی که این هم روی سلامت انسان موثر است.
اقدامات و طرح های دولت ها برا کاهش زباله های پلاستیکی:
آلمان: درخواست هر کیسه نایلون در محل صندوق فروشگاه ها حداقل 20 سنت یورو هزینه دارد.
انگلستان: اخذ هزینه کیسه های پلاستیکی در فروشگاه ها.
در ایران هم طرح اخذ هزینه کیسه های پلاستیکی در فروشگاه ها از ابتدای سال 1398 اجرا خواهد شد.
شهرهایی که مصرف کیسه پلاستیکی را ممنوع کرده اند:
سان فران سیسکو، پرتلند، سیاتل، آستین، لوس آنجلس، دالاس و شیکاگو
پلاستیک اسکن چیست؟ plastic scan
این دستگاه به شرکت ها اجازه می دهد تا مقدار پلاستیک هایی را که استفاده می کنند را اندازه گیری کنند و میزان زباله های پلاستیکی تولیدی را در طول زنجیره خود بررسی کنند. این امر موجب صرفه جویی در تولید زباله پلاستیکی می شود.
پلیمرهای گیاهی:
از سال 1970 در زمان بحران نفت، کار روی پلیمرهای گیاهی آغاز شد و پلیمرهای گیاهی با ترکیباتی مانند سیب زمینی، ذرت و گندم مورد آزمایش قرار گرفتند. این محصولات از نظر زیست محیطی قابل قبول هستند زیرا بعد از 6 تا 8 ماه به چرخه طبیعت باز می گردند و مشکلات محیطی کاهش می یابد.
در ایران هم این محصولات تولید می شود.
راهکارهای ساده کاهش زباله پلاستیکی توسط مردم:
بغیر از پاکسازی های فیزیکی، یکی از مهمترین اقدامات مردم تغییر رفتار، عادات، فکر و فرهنگ آنهاست.
بسیاری از کارهایی که ما در طول روز انجام می دهیم در واقع آسیب زدن به خودمان و محیط زندگی مان است و ما با تغییر فرهنگ و رفتارمان می توانیم در حل مشکلاتمان قدم های بزرگی برداریم.
1- استفاده از کیسه های پارچه ای بجای کیسه های پلاستیکی برای خرید:
هر زمان به خرید می روید، یک کیسه پارچه ای بهراه خود ببرید و از فروشندگان کیسه پلاستیکی دریافت نکنید. این کیسه های پارچه ای قابل تا کردن، راحت حمل و محکم هستند و مواد سمی پلاستیک را ندارند.
2-بطری پلاستیک آب نخرید:
یک بطری چندبار مصرف برای خود داشته باشید و بطری های پلاستیکی آب و آبمیوه و ... را خریداری نکنید.
این بطری ها علاوه بر ضرر رسانی به محیط زیست، با آزاد کردن مواد سمی به سلامتی شما آسیب می رسانند.
3-غذا را در ظروف پلاستیکی نگذارید:
برای نگهداری غذا در منزل از ظروف شیشه ای و یا سرامیکی استفاده کنید.
هنگام تهیه غذا از کترینگ ها، یک قابلمه بهمراه خود ببرید و ظروف یکبار مصرف پلاستیکی را کاهش دهید.
4-غذاهای یخ زده نخرید:
بسته بندی اکثر این محصولات پلاستیکی است حتی آنهایی که بنظر می رسد مقوا هستند، در یک لایه نازک پلاستیک پوشانده شده اند.
بعلاوه اینکه با این کار، شما کمتر غذای فرآوری شده و غیرتازه می خورید.
5-خرید فله ای را جایگزین خرید بسته ای کنید:
بجای خرید بسته های کوچک از سبزیجات، میوه و... بطور فله آنها را خریداری کنید تا مصرف پلاستیک کاهش یابد.
6-آب میوه تازه یا میوه بخورید:
بجای خرید آبمیوه هایی که اغلب در بطری ها و پاکت های پلاستیکی هستند و مواد مضر آزاد می کنند، میوه تازه یا آب میوه تازه بخورید.
7-از تیغ های یکبار مصرف استفاده نکنید:
از تیغ های یکبار مصرف استفاده نکنید و بجای آن از یک دسته با تیغه های قابل تعویض استفاده کنید.
8-از نی های پلاستیکی استفاده نکنید:
بجای نی های پلاستیکی، از نی های شیشه ای یا نی های فولادی ضد زنگ قابل استفاده مجدد استفاده کنید.
9-آدامس نخورید:
وقتی آدامس می خورید در واقع دارید پلاستیک می خورید.
اغلب آدامس ها از پلی وینیل استات و پلی اتیلن ساخته میشوند و در بسیاری از آنها این مواد به کار میرود:
نفت، لانولین، گلیسیرین، پلی اتیلن، پلی وینیل استات، موم نفت، اسید استاریک یا لاتکس
10-آموزش بدهید:
رفتارها و عادات مناسب برای بهبود محیط زیست و سلامتی را به اطرافیانتان آموزش دهید.
ابتدا از خود و خانواده خود شروع کنید.
11-زباله های منزل را جداسازی کنید:
کاغذ ها و زباله های خشک، پلاستیک و زباله های غیرخشک را از هم جدا کنید.
با همین چند کار ساده، می توانیم تا حد زیادی بر سلامت خود و محیط زیست اثر بگذاریم.
منابع:
www.greeneducationfoundation.org